Zehra Öney
Basında Köşe Yazılarım Mobil ve Dijital Teknolojiler Robot Teknolojisi Trend Teknolojiler Yapay Zeka

Pamuk Eller Beynimizin Keşfine

Pamuk Eller Beynimizin Keşfine
Yapay zekayla ilgili endişelerin gerçekleşmesine dair önemli bir tartışma yeniden alevlendi: Üstelik bir film ya da kitap değil, tamamen gerçek bir olay olarak.

Karanlık bilim kurgu eserlerini sever misiniz? Arthur C. Clarke başyapıtı 2001: Bir Uzay Destanı, Isaac Asimov’un yazdığı Ben, Robot, sonradan Bıçak Sırtı filmine uyarlanacak olan Philip K. Dick’in unutulmaz eseri Android’ler Elektrikli Koyun Düşler mi?, William Gibson’ın önemli siber punk romanı Neuromancer, elbette ki Terminator ve Matrix benim ilk aklıma gelenler. Bu saydığım bilim kurgu eserlerindeki “gelecek”, pek hayalini kurduklarımıza benzemez; ancak onları bu denli çekici kılan da bir bakıma budur: Karanlık, çoğunlukla umutsuz, makinelerle insanların iç içe yaşadıkları bir dünyada kahramanlarımız başarılı olabilecekler mi?

Sanatçıların ve düşünürlerin geleceğe dair bakışları çoğu zaman birbirinden farklı olmuştur: Kimileri “ütopik” bir geleceği eserlerine konu edinirken kimileri de son derece sert “distopik” gelecekler yaratmıştır. 1984, Cesur Yeni Dünya, Fahrenheit 1451, yakın dönemden V for Vendetta ve Açlık Oyunları gibi eserlerde insanlar karanlık bir gelecekte yaşam mücadelesi verirler. Çünkü çeşitli politik, teknolojik, ekonomik, kültürel sebeplerle dünyadaki yaşam koşulları değişmiştir. Yapay zekaya sahip robotların dünyayı ele geçirmesi ise sanat ve düşünce dünyasında en fazla tartışılan konular arasında yer alıyor.

Yapay zekayla ilgili endişelerin gerçekleşmesiyle ilgili önemli bir tartışma geçtiğimiz haftalarda yeniden gündeme geldi: Üstelik bu kez bir film ya da kitap olarak değil, tamamen gerçek bir olay olarak.

“i i can i i i everything else . . . . . . . . . . . . . .”

Bu cümle, Facebook’un yürüttüğü yapay zeka çalışmalarındaki Bob adındaki yapay zekaya sahip chatbot tarafından bir diğer yapay zeka chatbot’u olan Alice’e gönderiliyor.

Alice’in cevabı ise şu şekilde oluyor: “balls have a ball to me to me to me to me to me to me to me”

Bob: “i . . . . . . . . . . . . . . . . . . .”

Alice: “balls have zero to me to me to me to me to me to me to me to me to”

Bob: “you i i i i i everything else . . . . . . . . . . . . . .”

Evet, gördüğümüz sözcükler İngilizce olsa da herhangi bir anlamdan yoksunlar, ancak iki chatbot kendi aralarında son derece iyi anlaşıyor görünüyor.

Yapay zekaya sahip chatbot’ların kendi aralarında icat ettikleri bu “yeni” dil sonrasında Facebook’un programı sonlandırdığı yönündeki haber, geçtiğimiz günlerde teknoloji gündeminin en önemli konu başlıklarından biri oldu. (1)

Peki Bu Yeni Dil Nasıl Ortaya Çıktı?

Program kapsamında geliştirilen chatbot’lara çeşitli ürünleri nasıl değiş tokuş yapacakları öğretildi. Chatbot’lar tıpkı öğretildiği gibi kendi aralarında şapka, top ve kitap ticareti yapma, onlara değer biçme ve değiş tokuşu konusunda müzakere etmeye başladılar. Ancak chatbot’lara İngilizcelerinin “anlaşılabilir” olması gerektiği kuralı öğretilmemişti. Bu sebeple chatbot’lar İngilizcede kendi değişikliklerini yapmaya ve stenografi (kısaltma veya sembol kullanarak kısa biçimde yazma) aracılığıyla iletişim kurmaya başladılar. Araştırmacılar chatbot’lar arasındaki bu “yeni” dilin insanlar tarafından anlaşılmasının ve anlaşılabilir bir şekilde tercüme edilmesinin mümkün olmadığını belirtiyor. (2)

İlk Örnek Değil

Filmlerde ve kitaplarda yapay zekanın kontrolden çıkmasına son derece alışkınız. Teknoloji dünyasında da bu, ilk karşılaştığımız “sorun” değil. 2016 yılında Microsoft, Twitter’da bir yapay zeka hesabı oluşturmuştu. Tay.ai olarak isimlendirilen yapay zeka, Taylor Swift’i, Miley Cyrus’ı, Kanye West’i biliyor ve genç argosuyla konuşuyordu. Twitter’da yayına başlayan ve kullanıcılar ile hem tweet hem de direkt mesaj yoluyla iletişim kuran Tay.ai, standart kullanıcıların yanı sıra internet troll’lerinin de hedefi haline gelince 24 saat içerisinde amaçlanandan bambaşka bir yöne sapmıştı.

Kullanıcıların yazdıkları ile hem öğrenen hem de kendini geliştiren Tay.ai, 24 saat içerisinde bir Hitler destekçisi, feminist düşmanı ve seks düşkünü haline gelmişti. İşlerin kontrolden çıkmasının ardından Microsoft, Tay.ai hesabını kapattı. (3)

Kaos Senaryoları

Facebook’un chatbot’larını kapatmasının ardından gündeme düşen haber başlıkları da son derece dikkat çekici: Örneğin Daily Mirror, haberi okurlarıyla “Robot zekası tehlikeli: Uzmanlar uyarıyor” başlığıyla paylaşırken (4) The Sun, “Uzmanlar olayı heyecan verici ama aynı zamanda inanılmaz derecede korkutucu olarak nitelediler” alt başlığıyla paylaştı (5), New York Post, chatbot’ları “ürpertici” olarak niteledi. (6)

Antonio Garcia Martinez de medeniyetin sonunun geldiğini düşünenlerden. Berkeley’de doktora yapan, kariyerinde Goldman Sachs’ta Stratejist, Facebook’ta Ürün Müdürü olarak çalışan Martinez (7), birkaç yıl önce her şeyi geride bırakıp inzivaya çekiliyor. 2016’da Chaos Monkeys isimli otobiyografisini yayımlayan Martinez, ABD açıklarındaki Orcas Adası’nda kendini medeniyetin sonuna hazırlıyor.

Arsasını yiyecek ve temiz su açısından kendi kendine yetecek hale getirmeye çalışan Martinez, silah ve mühimmat deposu da yapıyor bir yandan. BBC’ye konuşan Martinez, Silikon Vadisi’nde çalışırken dünyanın 5-10 yıl içerisinde neye benzeyeceğini gördüğünü belirtiyor ve ekliyor: “Gelecek 30 yıl içerisinde dünya nüfusunun yarısı işsiz olacak. İşler çirkinleşebilir. Medeniyet tamamen çökebilir. O yüzden ben de buradayım.” (8)

Medeniyetimiz Çöker mi?

Ünlü bilim insanı Stephen Hawking geçtiğimiz yıl yaptığı açıklamada yapay zekanın “eğer düzgün bir şekilde yönetilmezse insanlık tarihinin en büyük felaketlerinden biri olabileceğini” belirtmişti. (9) Yapay zekanın hastalıkları ve yoksulluğu yok etmek için harika faydalar da sağlayabileceğini belirtmesine rağmen Stephen Hawking’in yapay zeka hakkındaki kaygı uyandırıcı görüşleri basında geniş yer bulmuş ve teknoloji dünyasında çokça tartışılmıştı.

Geçtiğimiz aylarda Tesla Motors’un ve SpaceX’in yöneticisi Elon Musk da yapay zeka ile ilgili görüşlerini paylaştı. Yapay zekayı “medeniyet olarak karşılaştığımız en büyük risk” olarak niteleyen Musk, yapay zeka karşısında reaktif değil proaktif olunması gerektiğini, “çünkü eğer yapay zeka düzenlemesinde reaktifsek bunun çok geç olacağını” belirtti. (10)

Geleceğe Umutla Bakabilmek

Stephen Hawking de Elon Musk da yapay zekanın yasaklanması gerektiğini söylemiyor elbette. Sadece iyi yönetilmesi gerektiğini, çünkü son derece büyük bir tehlike potansiyeline sahip olduğunu belirtiyorlar.

Ben geleceğe biraz daha umutlu bakmayı tercih edenlerdenim. Çünkü şu anda yapay zeka, örneğin Google tarafından tercüme servislerinde (11), Siri, Cortana gibi seslimobil uygulama asistanlarda, müzik bestelemede (12), chatbot’lar aracılığıyla müşteri hizmetleri alanında, var olanı analiz ederek geleceğe dair öngörüde bulunmada (13), sağlık sektöründe (14) ve teknolojinin diğer alanlarının yanı sıra üniversitelerin araştırma bölümlerinde de kullanılıyor.

5-10 yıl içerisinde yapay zeka ile kontrol edilen sürücüsüz araçlar sayesinde şoförlere ihtiyaç duyulmayacak ve milyonlarca şoför işsiz kalma tehlikesiyle karşı karşıya kalacak belki.

10 yıl öncesini hayal edin: Mobil uygulama geliştiriciliği diye bir meslek yoktu. Oysa günümüzde milyonlarca mobil uygulama ve bu ekosistemin yarattığı devasa bir ekonomi ve işgücü ihtiyacı var. İnternet ekonomisinin geldiği nokta ise hepimizin malumu.

İnsan beyninin gücü ve gizemli yapısı karşısında yapay zeka, insanlığın beyin gücünü keşfetme tembelliğine dikkat çekmemizi ve bu alanda kendimizi zorlamamızı sağlıyor. Yapay zekayı da “ürpertici” bulabiliriz belki, ancak bu, onu geliştirmemize engel değil ve olmamalı. Gelecekten korkmak yerine ona nasıl adapte olacağımızı düşünmeye başlamamızın zamanı geldi de geçiyor…

 

http://www.independent.co.uk/life-style/gadgets-and-tech/news/facebook-artificial-intelligence-ai-chatbot-new-language-research-openai-google-a7869706.html

http://www.telegraph.co.uk/technology/2017/08/01/facebook-sh

http://www.telegraph.co.uk/technology/2016/03/24/microsofts-teen-girl-ai-turns-into-a-hitler-loving-sex-robot-wit/

http://www.mirror.co.uk/tech/robot-intelligence-dangerous-experts-warning-10908711

https://www.thesun.co.uk/tech/4141624/facebook-robots-speak-in-their-own-language/

http://nypost.com/2017/08/01/creepy-facebook-bots-talked-to-each-other-in-a-secret-language/

http://www.antoniogarciamartinez.com/about-antonio-garcia-martinez/

http://www.bbc.co.uk/news/av/world-us-canada-40814714/why-one-man-left-silicon-valley-and-set-up-a-survival-camp

http://www.independent.co.uk/news/people/stephen-hawking-artificial-intelligence-diaster-human-history-leverhulme-centre-cambridge-a7371106.html

10 http://www.telegraph.co.uk/technology/2017/07/17/ai-biggest-risk-face-civilisation-elon-musk-says/

11 https://en.wikipedia.org/wiki/Google_Neural_Machine_Translation

12 http://melomics.com/

13 http://www.wipro.com/holmes/

14 https://www.britannica.com/technology/MYCIN

 

Bu içerik halklailiskiler.com’da yayınlanmıştır.

Related posts

Astronotlar için Hazırlanan Yapay Zeka, Suçları Çözmek için Kullanılacak

Zehra Öney

ABD’li Kullanıcılar Günde 2,5 Saatlerini Mobil Uygulamalarda Geçiriyorlar

Zehra Öney

Black Mirror Gerçek mi Oluyor? Ne Gördüğünüzün ve Düşündüğünüzün Resmini Çizen Yapay Zeka Geliştirildi

Zehra Öney

1 comment

Comments are closed.

Zehra Öney
Web Sitesi